Jaaroverzicht 2023

Inleiding

In een terugblik op 2023 valt er goed én slecht nieuws te melden. Het goede nieuws is dat we de gasmarkt in het voorbije jaar zagen afkoelen. Mede dankzij een forse teruggang van de vraag, snelle verhoging van de LNG-capaciteit en voldoende gevulde gasbergingen, stond de leveringszekerheid niet onder druk. Daar staat tegenover dat de congestieproblematiek voor grote uitdagingen zorgt en op dat vlak is er helaas nog weinig positief nieuws te melden. In dit jaarverslag over 2023 blikken we onder meer terug op deze twee belangrijke ontwikkelingen.

Gascrisis

Het jaar 2023 gaat de boeken in als het jaar ná de gascrisis. Een jaar waarin we de gasmarkt enigszins tot rust zagen komen. Toch mogen we daaruit niet concluderen dat bedrijven nu uit de problemen zijn. Er was sprake van een flink lagere afname van gas en dat betekent dat bedrijven in 2023 minder produceerden en dus nog altijd de gevolgen van de gascrisis ondervinden.

Netcongestie

De gascrisis is maar een deel van het omvangrijke energievraagstuk waarmee het Nederlands bedrijfsleven worstelt. In 2023 namen de capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnet nog serieuzere vormen aan. De congestiekaart van Nederland kleurde vrijwel geheel rood. En of dat nog niet genoeg was, zagen we een forse stijging van de nettarieven. De zorgen bij de energie-intensieve industrie zijn dan ook groot.

Oplossingsrichtingen

Bij VEMW hebben we in 2023 gezocht naar manieren om de pijn van de netcongestie waar mogelijk te verzachten. We realiseren ons dat wij de complexe problematiek niet kunnen oplossen, maar wel kunnen bijdragen aan het beperken van de gevolgen. Oplossingsrichtingen zijn in onze optiek het vergroten en benutten van de flexibiliteit bij bedrijven en het beter benutten van de bestaande capaciteit.

Watergebruik

Naast de zorgen over energie zijn in 2023 ook de zorgen over water toegenomen. Bedrijven en industrieën dreigen niet alleen verstoken te raken van voldoende elektriciteit, maar ook van voldoende water. We zien dat de capaciteitsproblemen daar vooral te wijten zijn aan de moeizame en trage vergunningverlening. Wij dringen daarom bij de overheden aan op snellere besluitvorming en procedures. Daarnaast pakken wij onze rol om mee te praten over hoe om te gaan met schaarste en het bevorderen van efficiënt watergebruik in de industrie. Zo proberen wij een goed vestigingsklimaat voor waterintensieve activiteiten te behouden.

Kabinetsformatie

2023 was ook het jaar van de val van het kabinet-Rutte IV. De formatie van het nieuwe kabinet duurt lang en in de tussentijd liggen veel zaken stil die juist schreeuwen om aandacht. Er is behoefte aan zekerheid en aan stabiel en voorspelbaar overheidsbeleid. Zolang dat ontbreekt, durven bedrijven het niet of nauwelijks aan om ingrijpende investeringen te doen die noodzakelijk zijn voor de verduurzaming en daarmee voor de continuïteit van de bedrijfsvoering.

Vestigingsklimaat

Wanneer we heel 2023 in ogenschouw nemen, kunnen we niet anders dan concluderen dat het geen gemakkelijk jaar was. Door de ontwikkelingen op energie- en watergebied staat het vestigingsklimaat meer dan ooit onder druk en dat baart ons grote zorgen. We zien dat hiervoor meer oog is in de politiek, maar dit resulteert helaas (nog) niet in concrete maatregelen.


In 2024 blijven wij ons met oprechte betrokkenheid inzetten voor de belangen van onze leden. U kunt op ons rekenen als hét kenniscentrum en dé belangenbehartiger voor u als zakelijke elektriciteit-, gas- en waterafnemer. Wij danken u hartelijk voor het vertrouwen dat u in ons heeft.

Hans Grünfeld

Algemeen directeur